Gemengde btw-plichtige? Meldingsplicht niet vergeten!

I.                De gemengde btw-plichtige

A.    Algemene principes

Een gemengd btw-plichtige is kortweg een btw-plichtige met tegelijkertijd een economische activiteit die onderworpen is aan btw en daarnaast een activiteit die vrijgesteld is van btw op grond van art. 44 W.Btw. De eerste activiteit geeft dan een recht op aftrek van btw, de tweede activiteit uiteraard niet.

Een gemengde btw-plichtige rekent op een deel van zijn prestaties btw aan en op een ander deel niet. Typische voorbeelden zijn een accountant die ook een appartement verhuurt als bewoning voor langdurig verblijf, een zorgverlener die zowel therapeutische als niet-therapeutische prestaties verstrekt, een consultant (zonder vennootschap) die ook auteursrechten ontvangt, een sportclub-VZW die ook een kantine uitbaat, een advocaat die optreedt als schuldbemiddelaar, enz.

Aangezien slechts over een deel van de omzet btw gerekend wordt en een deel van de omzet vrijgesteld is van btw, is er ook slechts een gedeeltelijk recht op aftrek van btw. De vraag is dan uiteraard op welke wijze u uw recht op aftrek berekent.

B.    Het recht op aftrek als gemengde btw‑plichtige

Er zijn twee gekende methodes om uw recht op aftrek te berekenen of m.a.w. om de beperking van uw recht op aftrek te berekenen, want daar komt het natuurlijk wel op neer. Uw recht op aftrek als gemengde btw-plichtige is nl. nooit 100%, kennelijk door uw vrijgestelde omzet, en dus stelt zich de vraag hoe en in hoeverre die 100% aftrek beperkt moet worden.

Concreet zal dat gebeuren ofwel volgens de regel van het algemeen verhoudingsgetal, ofwel volgens de regel van het zgn. werkelijke gebruik (art. 46 W.Btw en art. 12-2, KB, nr. 3) .

Het algemeen verhoudingsgetal is kortweg een breuk met in de teller de btw-omzet of m.a.w. de omzet die recht geeft op btw-aftrek, en in de noemer de totale omzet, inclusief de vrijgestelde omzet. Is de totale omzet van uw vennootschap bv. 100 en bestaat 15 ervan uit vrijgestelde prestaties, dan is het algemeen verhoudingsgetal 85/100. Slechts 85% van alle btw die u zelf betaalt is dan volgens de normale regels aftrekbaar.

Volgens de methode van het werkelijk gebruik wordt de btw-aftrek op de beroepsmatige facturen toegestaan naargelang het effectieve gebruik dat ervan wordt gemaakt. Er wordt m.a.w. per factuur nagekeken of dit een aankoop was voor de btw-plichtige activiteit of voor de van-btw-vrijgestelde activiteit.

De btw op facturen die betrekking hebben op de btw-plichtige activiteit, is principieel voor 100% aftrekbaar, mits inachtneming uiteraard van de geldende aftrekbeperkingen en -uitsluitingen. De btw op facturen met betrekking tot de van-btw-vrijgestelde activiteit is dan niet aftrekbaar.

Gaat het om een factuur die zowel betrekking heeft op de vrijgestelde omzet, als op de omzet die onderworpen is aan btw, dan wordt de btw-aftrek daarvan bepaald op basis van een zgn. bijzonder verhoudingsgetal. Dat gaat dan doorgaans om facturen die betrekking hebben op ‘algemene onkosten’.

Het bijzonder verhoudingsgetal is een beetje vergelijkbaar met het algemeen verhoudingsgetal, zij het dat u in feite vrij bent om te bepalen welke criteria u in aanmerking neemt om de verhouding te bepalen. Het is wel vereist dat het criterium waarop dat bijzonder verhoudingsgetal gebaseerd is precies, nauwkeurig, objectief en controleerbaar is (o.m. HvJ, 08.11.2012, C-511/10, BLC Baumarkt) .

II.              De methode van het werkelijk gebruik van naderbij bekeken

A.    De sinds kort verplichte melding

Plots werd bekend gemaakt dat u verplicht werd aan de Btw te melden dat u gebruik maakte van deze methode van het werkelijk gebruik. U diende dat uiterlijk 30 juni 2023 te melden via het formulier e604B, zelfs al had u een akkoord met de Btw dat u deze methode mocht toepassen.

Bent u gemengde btw-plichtige omdat u naast uw btw-activiteit, occasioneel onroerende goederen verhuurt zonder btw, dan bent u verplicht de methode van het werkelijk gebruik toe te passen. U bent dan wel ontheven van deze meldingsplicht (Parl. vr. nr. 1431, 06.04.2023, Vermeersch). Of er sprake is van een occasionele activiteit, is een feitelijk gegeven en moet geval per geval worden beoordeeld.

B.    Aanleveren van bijkomende informatie en documentatie

Die melding tot daar aan toe, maar dan begint eigenlijk pas het echte werk. Via Intervat moet u nog bijkomende informatie en documentatie verstrekken aan de Btw waaruit moet blijken dat de methode van het werkelijk gebruik gerechtvaardigd is en correct wordt toegepast.

Het gaat meer bepaald om volgende informatie van het kalenderjaar 2022:

·        het definitief algemeen verhoudingsgetal als men overstapt naar het werkelijk gebruik;

·        het percentage van de inkomende btw toe te wijzen aan:

·        de belaste activiteit (volledig recht op aftrek);

·        de vrijgestelde activiteit (geen recht op aftrek);

·        de gemengde kosten (beperkt recht op aftrek);

·        de toepassing van een of meerdere bijzondere verhoudingsgetallen, alsook het globale resultaat van de toepassing ervan op de inkomende btw, toe te wijzen aan de gemengde kosten.

Kwartaalaangevers moeten deze bijkomende informatie en documentatie opnemen in de aangifte van het eerste kwartaal, in te dienen uiterlijk op 22 april 2024. Maandaangevers hebben iets meer tijd. Voor hen is de deadline de aangifte over de maand mei 2024 .

III.           Wat is nieuw bij het algemeen verhoudingsgetal?

A.    Ook verplichte vermelding?

Tot voor kort moest u inderdaad niets doen, maar daar gaat verandering in gekomen. Ook als u het algemeen verhoudingsgetal toepast, zal u dat moeten melden aan de Btw, alsook wat dan precies het toegepaste verhoudingsgetal is .

Die melding zal uiterlijk op 30 juni 2024 moeten gebeuren, in eerste instantie ook via het formulier e604B.

B.    Verscherpte controles

De controle op de btw-aftrek bij gemengde btw-plichtigen wordt een absolute prioriteit de komende jaren.

Past u de methode van het werkelijk gebruik toe en gaat de Btw daarmee niet akkoord, dan kan zij deze met retroactieve kracht weigeren via een gemotiveerde beslissing.

De Btw kan ook de methode van het algemeen verhoudingsgetal verwerpen en de methode van het werkelijk gebruik opleggen, als zij van mening is dat de toepassing van het algemeen verhoudingsgetal leidt tot ongelijkheden bij de toepassing van de btw.

U bent bijvoorbeeld gemengd btw-plichtige en uw activiteit mét btw is duidelijk gescheiden van uw vrijgestelde activiteit. U houdt voor beide activiteiten zelfs een aparte boekhouding bij. In dat geval is de kans groot dat de methode van het werkelijk gebruik zal opgelegd worden.